Kantongerecht

Stadhuisplein 75E, Tilburg


Ontwerp
Bedaux de Brouwer Architecten

Jaar
oktober 2023

Opdrachtgever
Stadhuisplein Bedaux B.V.

Ontwikkelaar
Stadhuisplein Bedaux B.V.

Landschap architect
-

Uitvoerder
Bouwbedrijf Vermetten Graafmans
Fotograaf: René de Wit

Het Kantongerecht is een gemeentelijk monument en door Rijksbouwmeesters Jo Coenen en Floris Alkemade aangemerkt als inspirerende naoorlogse bouwkunst in Nederland. Recent ontstond de unieke kans ons bureau te verhuizen naar dit monumentale gebouw, dat een belangrijke plek inneemt binnen het oeuvre van oprichter Jos. Bedaux en de stad. Het was een kans om onze visie op erfgoed en transformatie onder eigen regie in de praktijk te brengen.

Jos. Bedaux ontwierp in 1963 het Kantongerecht als een autonoom en alzijdig volume, waarbinnen wordt gespeeld met ruimtes door afwisseling van hoog en laag, ruim en smal en licht en donker. Het gebouw is georganiseerd rondom een royale centrale trappenhal en een grote patio. Aan de buitenzijde oogt het gebouw massief en eenduidig, met gevels afwisselend gesloten of juist heel transparant, maar altijd dynamisch en ritmisch. In het interieur is het gebruik van steenachtige materialen doorgezet. Het totaal is een binnen het idioom van Jos. Bedaux veelvuldig toegepast materialenpalet voor publieke gebouwen.

Het bestaande gebouw kent een ruimtelijke overmaat en een ambachtelijke kwaliteit. Het originele ontwerp is dan ook opgevat als basis van waaruit we werken. Ingrepen die we doen staan in dienst van het originele monumentale en steenachtige karakter van het gebouw. De door de jaren heen ontstane verrommeling als gevolg van installaties, systeemplafonds en lichte scheidingswanden is verwijderd of op subtielere wijze geïntegreerd. Het bestaande materialenpalet en de specifieke ruimtelijke toepassing ervan is het uitgangspunt. De toevoegingen die we doen zijn vormgegeven in het bestaande palet of in zorgvuldig uitgekozen materialen die hierop aansluiten. Altijd meebewegend maar nooit contrasterend. De belangrijkste toevoegingen zijn vormgegeven in hout; een puur en ambachtelijk materiaal dat mooi aansluit bij het bestaande palet van baksteen, beton en natuursteen, en bovendien een duurzaam en hernieuwbaar materiaal dat mooi veroudert en zich zowel nu als in de toekomst gemakkelijk laat in- en aanpassen. Met het nieuwe gebruik van het gebouw worden er ook andere eisen gesteld aan het ruimtegebruik en de circulatie. De gemaakte ingrepen zijn gedaan om fysieke en visuele verbindingen binnen het gebouw te introduceren of te versterken.

Het Kantongerecht is duurzaam op eigenzinnige wijze. De bestaande structuur is gelaten en het gebouw is geïsoleerd zonder afbreuk aan monumentale ruimtes. Gestript natuursteen is opnieuw gebruikt, de nieuwe vloer- en plafondafwerking zijn volledig recyclebaar en het hele gebouw is voorzien van LED-verlichting. Bovendien is het gelukt om het monumentale pand uit de jaren ’70 volledig gasloos te laten functioneren, en dat zónder gebruik van PV-panelen. Er is een laagtemperatuur wtw-systeem toegepast met in elke vleugel en op iedere verdieping een separate luchtwarmtepomp. Zo is met beperkt materiaal een klimaatinstallatie gerealiseerd met een lage energiebehoefte. Koelen en verwarmen zijn op ruimteniveau regelbaar.

Naast ons eigen bureau zullen meerdere bedrijven zich in het pand vestigen. Het idee is om met andere disciplines een kruisbestuiving binnen het gebouw op gang te brengen. Desondanks blijft het concept dat het één gebouw, één instituut is dat zich ook als zodanig aan het Forum presenteert.


Locatie