Stadswinkel

Transformatie Stadswinkel Tilburg

Het gebouw, waar ooit de bibliotheek en een deel van de gemeentelijke organisatie waren gehuisvest, was niet het meest geliefde gebouw van Tilburg. Het was een anonieme beige moloch aan het versteende Koningsplein; een gebouw met donker glas, smalle gangen en gesloten kamertjes. De gemeente Tilburg heeft in 2018 haar ambities op gebied van circulariteit vastgelegd in de Transitieagenda. Het was de opgave om het bestaande gebouw, circulair en biobased te transformeren tot de nieuwe Stadswinkel.

De nieuwe Stadswinkel biedt onderdak aan een deel van de gemeentelijke organisatie en de stadswinkel. De hele begane grond met de stadswinkel, het werkrestaurant en het vergadercentrum is vrij toegankelijk voor publiek. De toevoeging van extra vides, nieuwe liften en houten trappen maken het gebouw licht en uitnodigend en zorgen ervoor dat de kantoorverdiepingen in open verbinding staan met de publiekshal.

Om de ambities op gebied van circulariteit objectief meetbaar te maken is de Circulariteitsprestatie van Gebouwen ontwikkeld (CPG). Bij het nadenken over de materialisering van het gebouw, het interieur en de losse inrichting zijn de circulariteitsstrategieën uit de CPG gehanteerd. Waar mogelijk is het beschikbare benut of hergebruikt. Er is gekozen voor hernieuwbare (biobased) materialen en herbruikbare (gerecycled) producten. De transformatie is zo uitgevoerd dat alles later weer volledig te demonteren is: kitten en purren was verboden. De circulariteitsprestatie van het gebouw is 8,7.

Een opvallend kenmerk van de nieuwe Stadswinkel is de hoogwaardig geïsoleerde houten gevel. De 90.000 geschroefde latten, van verschillende dikte, geven het gebouw een ruwe schorsachtige schil. In contrast daarmee zijn de houten kozijnen en vliesgevels blank gelakt. Het gebouw heeft een kap gekregen om de installaties op een nette manier te integreren en de zonnepanelen in een ideale hoek te kunnen plaatsen. Door het toevoegen van de houten kroon transformeert de oude monoliet in een eigentijds huis van de stad.

Ook in het interieur is veel hout toegepast. Daarnaast zijn de toegepaste materialen biobased (kurklinoleum gietvloeren) of gemaakt van gerecyclede producten (tapijttegels gemaakt van oude visnetten en plafonds van gerecyclede Petflessen). De bestaande bureaus zijn gerevitaliseerd en kasten zijn gemaakt van formaldehydevrij plaatmateriaal dat bestaat uit tarwestro en gerecycled hout.

De realisatie van de Stadswinkel is een belangrijke stap in de ambitieuze vergroening van het centrum. Binnenkort zal het bestaande Koningsplein, een hitte-eiland in de binnenstad, transformeren in een groene ‘Koningswei’. Ondanks de constructieve beperkingen van het bestaande casco is het gelukt het gebouw te vergroenen. De twee platte daken bufferen het regenwater en zijn ingezet om de biodiversiteit in de stad te stimuleren. Door te kiezen voor een ecosysteem van samenwerkende soorten wordt de biodiversiteit versterkt. De beplanting is zo samengesteld dat het vogels, bijen en hommels, vlinders en andere insecten aantrekt.

De Stadswinkel is het bewijs dat nadenken over circulariteit niet langer geassocieerd hoeft te worden met een geiten-wollen-sokken-imago. Het nadenken over circulariteit heeft hier geresulteerd in een tot de verbeelding sprekende nieuwe architectuur.