Wolstad

Havendijk, Tilburg


Ontwerp
DAT architecten

Jaar
Oktober 2023

Opdrachtgever
Triborgh Gebiedsontwikkeling

Ontwikkelaar
Triborgh Gebiedsontwikkeling

Landschap architect
-

Uitvoerder
Berghege Heerkens Bouwgroep
Fotograaf: Michel Kievits

PLANGESCHIEDENIS

Wolstad is het resultaat van een openbare prijsvraag die in 2009 is uitgeschreven door de gemeente Tilburg. De prijsvraag had een woongebouw aan de zuidzijde van de Piushaven als onderwerp. In 2009 werden aan de noordzijde van de haven (de “stadszijde”) de eerste resultaten zichtbaar van de transitie van de Piushaven van werklocatie naar gedifferentieerd stedelijk woongebied. De competitie werd door ons bureau (DAT) gewonnen met een plan dat in de verschijningsvorm het havenkarakter van de locatie benadrukt en hierin een relatie zoekt met de brug “Den Ophef”. In het plan is de vernieuwde Piushaven niet geïnterpreteerd als een generieke, mondaine jachthaven maar als plek met levendige contrasten, waar toevalligheden een plek kunnen hebben en waar de architectuur voortbouwt op de geschiedenis van dit deel van de stad. Vanaf 2020, na de jaren van de financiële crisis, zijn de ideeën van de prijsvraag verder gebracht naar het huidige ontwerp.

STEDENBOUW

Wolstad is het eerste gebouw aan de zuidzijde van de vernieuwde Piushaven. Het bevindt zich op een prominente plek, precies waar er een knik zit in de haven. Hierdoor staat Wolstad, zowel vanuit het oosten als het westen gezien, op het focuspunt van lange zichtlijnen. Bovendien staat Wolstad in de zichtas van de Kempenaarplaats, het plein aan de overzijde van het water. Wolstad speelt, vanwege de positie die het inneemt, een belangrijke rol in de toonzetting van de Piushaven.

Er is sprake van een complexe stedenbouwkundige situatie. Aan de noordzijde is Wolstad onderdeel van de havenarchitectuur en aan de zuidzijde sluit Wolstad direct aan op een woonbuurt met grondgebonden woningen. Wolstad neemt de maat, schaal en vorm (schuine daken) van de woonwijk over en brengt deze, in de massaopbouw, in “getrapte” vorm, naar de gewenste hoogte aan de zijde van het water.

ARCHITECTUUR

Wolstad heeft een gedifferentieerde bouwmassa die bestaat uit een bakstenen plint en een metalen bovenbouw. Deze laatste is uit één stuk opgetrokken (gevel en dak). Het lage, bakstenen volume sluit aan op de woonbuurt. De vormgeving refereert, via de metselwerkdetaillering, aan het vroegere garagegebouw. Het metalen gedeelte is bekleed met een felsplaat, met zinkcoating, en is afgestemd op de kleur en uitdrukking van “Den Ophef”. Het roept, mede door de verzinkte staalconstructie, archetypische havengebouwen in herinnering.

Wolstad reageert óók, middels de functionele inpassing van het programma, op de verschillende kanten van de locatie. Hierbij zijn er diverse woningtypes ontstaan die afwijken van het gangbare aanbod.

Op de begane grond bevinden zich (behalve entrees, bergingen en voldoende parkeerplekken) twee “patiowoningen” en een bedrijfsruimte. Op de bovenste bouwlagen bevinden zich twee-laagse woningen met een groot dakterras. Deze “stadswoningen op hoogte” hebben intern, onder de schuine kap, een bijzondere ruimtelijkheid. Op de tussenliggende bouwlagen bevinden zich 3 appartementen per laag. Aan de zuidzijde hebben deze een tamelijk dichte gevel i.v.m. de privacy van de achterburen. Aan de noordzijde zit ogenschijnlijk ook een dichte gevel, maar van binnenuit bieden grote glasvlakken ruim uitzicht op de haven. De diagonale zichtlijnen vanuit de woonkamers geven zicht over de as van de haven, hetgeen een veel boeiender uitzicht geeft dan een blik recht op het water. De balkons en dakterrassen hebben alle een bezonning op oost of west.

Alle woningen zijn voorzien van warmteterugwinning en van een individuele bodem-WKO. Ze zijn buitengewoon energiezuinig.


Locatie